De factuur binnen 14 of 30 dagen mogen betalen, of de rekening kunnen betalen in een beperkt aantal termijnen, oftewel: Buy Now, Pay Later (BNPL). De klant hoeft het product of de dienst dat hij of zij heeft gekocht niet direct af te rekenen en krijgt dus uitstel van betaling, een vorm van krediet. Kredietovereenkomsten zijn wettelijk gereguleerd, tenzij er een uitzondering of vrijstelling van toepassing is, bijvoorbeeld als de klant binnen 3 maanden moet aflossen en er alleen onbetekenende kosten worden aangerekend. Van deze uitzondering kunnen aanbieders van BNPL gebruik maken. Als het aan de Europese Commissie ligt, komt deze uitzondering echter geheel te vervallen. Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie gaan daar deels in mee. Het kabinet steunt het plan van de Commissie, maar wil geen onnodige belemmeringen voor consumenten voor zover de risico’s beperkt zijn. De Hoge Raad buigt zich op dit moment over de vraag wanneer een uitstel van betaling kwalificeert als krediet en welke kosten mogen worden gerekend onder genoemde uitzondering. De AFM deed recentelijk een verkenning naar de markt van BNPL en wijst op de risico’s van deze manier van betalen. Ook de reguliere media pikten de ontwikkelingen op. Kortom, er is de laatste tijd veel te doen rondom uitstel van betaling, BNPL-producten, en de al dan niet gewenste wettelijke regulering daarvan.

De ontwikkelingen op Europees niveau zijn interessant om even uit te lichten. Wat gebeurde er nu op 2 december jl. dat de aandacht van de media trok? Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie bereikten een voorlopig akkoord over een herziene Richtlijn Consumentenkrediet. Vorig jaar juni publiceerde de Europese Commissie namelijk een voorstel voor een herziene richtlijn, waarna het Parlement en de Raad zich hierover bogen. Een van de door de Commissie voorgestelde wijzigingen met grote impact is de verruiming van het toepassingsbereik van de richtlijn naar kredietovereenkomsten waarbij het krediet binnen 3 maanden moet worden terugbetaald en ter zake waarvan slechts onbetekenende kosten worden aangerekend. Als dat voorstel van de Commissie ongewijzigd doorgang zou vinden, zou dat betekenen dat partijen, zoals aanbieders van BNPL-producten, die heden gebruiken maken van deze uitzondering, dat niet meer ongereguleerd kunnen doen. Dat zou dan een vergunningplicht en andere eisen tot gevolg hebben, waaronder eisen met betrekking tot informatieverstrekking en een kredietwaardigheidsbeoordeling. De vraag is of het aanbieden van BNPL dan nog wel interessant genoeg is.

Het Parlement en de Raad zien echter geen reden om alle partijen die uitstel van betaling verlenen onder de reikwijdte van de richtlijn te brengen. Zij menen dat uitstel van betaling moet zijn uitgezonderd als de handelaar of de leverancier van het product of de dienst zelf het uitstel van betaling verleent en er geen rente en andere kosten in rekening worden gebracht. Het Parlement stelt daarbij de voorwaarde dat de consument binnen 45 dagen na levering van het goed of de dienst moet betalen. De Raad vindt dat de betaling moet worden verricht binnen 90 dagen na het sluiten van de overeenkomst voor de levering van het goed of de dienst.

BNPL dienstverlening waarbij een derde partij het krediet aanbiedt, en het krediet dus niet wordt aangeboden door de handelaar of de leverancier zelf, moet dus volgens zowel de Commissie als het Parlement en de Raad onder de richtlijn komen te vallen. Wel zijn het Parlement en de Raad van mening, anders dan de Commissie, dat in die gevallen de lidstaten de optie moet worden geboden om te kiezen voor een soort ‘light-regime’. Te weten de optie om een aantal bepalingen van de richtlijn (met betrekking tot de precontractuele informatie, reclame-eisen en vervroegde aflossing) niet van toepassing te verklaren op deze BNPL dienstverlening.

Op dit moment vinden onderhandelingen plaats tussen de Commissie, het Parlement en de Raad. Het is nog niet duidelijk wat er overeind zal blijven van het voorstel van de Commissie. Waar de standpunten uiteenlopen zal er tot een compromis moeten worden gekomen. Hoewel de diverse berichtgevingen soms anders doen vermoeden, is het dus nog niet helemaal een gelopen race met betrekking tot BNPL.