Stablecoins in het toekomstige tijdperk van de MiCA Verordening
De introductie van EuroCoin (stablecoin)
Eerder deze maand heeft Circle Internet Financial (Circle) aangekondigd Euro Coin (EuroCoin) te lanceren, een aan de euromunt gekoppelde stablecoin. Deze digitale euro werd op 30 juni 2022 op de blockchain gelanceerd en is een full-reserve stablecoin die is gereguleerd onder Amerikaanse wet- en regelgeving. Dit full-reserve karakter houdt kort gezegd in dat voor iedere EuroCoin door Circle één euro (of in euro luidende overige activa) in reserve zal worden aanhouden op een afgescheiden bankrekening. De EuroCoin zal daarmee altijd 1:1 inwisselbaar zijn voor euro’s.
Circle is geen onbekende in het cryptolandschap. Circle, gevestigd in Amerika, heeft een aantal jaren geleden ook USD Coin (USDC) op de markt gebracht; een full-reserve stablecoin die gekoppeld is aan de Amerikaanse dollar. USDC is in korte tijd uitgegroeid tot één van grootste stablecoins, die een serieuze concurrent is voor de stablecoin van Tether (USDT). Om een beeld te geven van de huidige marktomvang voor stablecoins: de marktkapitalisatie van USDC bedraagt op het moment van het schrijven van deze blog ruim 55 miljard dollar en de totale marktkapitalisatie van stablecoins meer dan 155 miljard dollar. Mede aangezien EuroCoin naar verwachting de eerste stablecoin van serieuze omvang zal zijn die aan de euro is gekoppeld en vanaf aanvang direct op veel grote exchanges te verhandelen zal zijn (onder andere Binance, FTX en Bitstamp), is te verwachten dat EuroCoin een groot marktaandeel zal veroveren en een belangrijke rol zal gaan spelen op de (Europese) cryptomarkt. Stablecoins hebben immers een essentiële rol binnen de digitale wereld van cryptovaluta.
Toekomstige regulering van (emittenten van) stablecoins
De introductie van EuroCoin zal naar verwachting in het bijzonder de interesse wekken van partijen binnen de Europese Unie (EU) die actief zijn op de cryptomarkt, denk bijvoorbeeld aan handelsplatformen. De lancering van EuroCoin triggert ook de vraag hoe het nu eigenlijk zit met de toezichtrechtelijke regulering van stablecoins. Kort gezegd bestaat hiervoor op dit moment geen specifiek juridisch regime, maar dat zal met de komst van de toekomstige Europese verordening betreffende markten in cryptoactiva (MiCA Verordening) veranderen. EuroCoin biedt dus een mooie aangelegenheid om daar in deze blog op in te zoomen.
Met de introductie van de MiCA Verordening zal er naast de regulering van aanbieders van cryptodiensten een specifiek juridisch kader worden geïntroduceerd voor drie typen cryptovaluta, waarvan er twee specifiek betrekking zullen hebben op stablecoins. Het betreffen de zogenaamde ‘asset-referenced token’ (ART) en de ‘electronic money token’ (ofwel e-money token, EMT). Deze worden in de MiCA Verordening nader gedefinieerd. Beide typen tokens beogen een stabiele waarde te behouden; één van de specifieke kenmerken van een stablecoin. Het andere kenmerk is dat zowel een ART als EMT deze een stabiele waarde beogen te behouden door middel van het aanhouden van onderliggende activa. Een EMT beoogt een stabiele waarde te houden door een portefeuille aan te houden door naar één onderliggende valuta te verwijzen, bijvoorbeeld USD of euro. Daarentegen zal een ART een stabiele waarde trachten te behouden door meerdere onderliggende waarden, die kunnen bestaan uit bijvoorbeeld (een combinatie van) fiduciaire valuta, grondstoffen en/of cryptovaluta.
Een kwalificatie als ART of EMT onder de MiCA Verordening kan verstrekkende juridische gevolgen hebben. Een emittent van een dergelijke cryptovaluta zal bij het aanbieden of het noteren ervan binnen de EU een zogenaamde white paper moeten opstellen dat aan een veelheid van vereisten voldoet. Dit document laat zich wellicht het best vergelijken met een prospectus bij de aanbieding van effecten en is bedoeld toekomstige beleggers van voldoende informatie te voorzien om een beleggingsbeslissing te nemen. Een andere belangrijke verplichting voor een emittent van een ART of EMT is dat deze over een vergunning van de bevoegde toezichthouder moet beschikken voordat een dergelijk cryptoactief binnen de EU kan worden aangeboden of tot een handelsplatform kan worden toegelaten. Voor de emittent van een EMT geldt bijvoorbeeld dat deze over een vergunning als kredietinstelling (bank) of elektronischgeldinstelling (EGI) moet beschikken. Onder de MiCA Verordening worden ook zogenaamde ‘significante’ ARTs en EMTs geïntroduceerd. Kort gezegd zijn dit stablecoins die een zodanige omvang zullen hebben, dat deze grotere risico’s voor de financiële stabiliteit kunnen vormen dan andere cryptovaluta. Emittenten van significante stablecoins zullen onder de MiCA Verordening aan nog strengere voorwaarden worden onderworpen.
Laatste stand van zaken vaststelling inhoud MiCA Verordening
Op Europees niveau zijn de laatste onderhandelingen tussen de Europese Commissie, Europees Parlement en de Europese Raad (de triloogonderhandelingen) met betrekking tot de vaststelling van de inhoud van de toekomstige MiCA Verordening inmiddels afgerond. Op 30 juni 2022 is voorlopige overeenstemming bereikt over de inhoud van de toekomstige MiCA Verordening. Tot voor kort werd onder meer nog gesproken over de vraag of zogenaamde non-fungible tokens (NFTs) toch onder de MiCA Verordening moeten worden gebracht, maar ook over hoe significante stablecoins onder het nieuwe juridische raamwerk precies moeten worden gereguleerd. In het bijzonder de exacte drempels die moeten worden gebruikt om als ‘significant’ te kwalificeren en de wijze waarop het toezicht exact moet worden ingericht. In dit verband zal ESMA op Europees niveau een prominente rol krijgen. Na het doorlopen van de laatste procedurele stappen (formele goedkeuring) zal de MiCA Verordening naar verwachting in de eerste helft van 2024 volledig in werking zijn getreden en rechtstreeks van toepassing zijn in Nederland.
Afsluitende opmerkingen
Dit brengt mij terug bij EuroCoin. De introductie van deze stablecoin binnen Europa heeft op dit moment nog geen toezichtrechtelijke implicaties. Met de komst van het MiCA regime komt het landschap voor stablecoins binnen Europa er echter heel anders uit te zien, waarbij in het bijzonder twee zaken in het oog springen. Allereerst zal een emittent zoals Circle over de juiste vergunning dienen te beschikken, welke uitsluitend kan worden verleend indien deze partij binnen de EU is gevestigd. Ook het toekomstige verbod dat zowel emittenten van stablecoins als aanbieders van cryptodiensten geen rente (of enig ander voordeel) mag worden toegekend die samenhangt met de lengte van de periode dat een stablecoin-houder een stablecoin (ART of EMT) aanhoudt, zal geen positieve bijdrage leveren om in de toekomst een stablecoin in Europa te introduceren. Ingeval van kwalificatie als ‘significante’ stablecoin zullen nog striktere compliance en prudentiële vereisten van toepassing worden op de emittent in kwestie.
Dit voorgaande in ogenschouw genomen, is te verwachten dat de komst van de MiCA Verordening voor (buitenlandse) emittenten van stablecoins in Europa geen positieve stimulans zal zijn. In het bijzonder niet voor partijen die op dit moment buiten Europa gevestigd zijn die een dollar-pegged stablecoin (zoals USDC en USDT) hebben uitgegeven, welke op Europese handelsplatformen zijn genoteerd en worden verhandeld. Als deze emittenten (zoals Circle) binnen Europa niet tijdig een vergunning aanvragen bij de bevoegde autoriteit, zal onder het MiCA regime op enig moment het gevolg zijn dat de stablecoins in kwestie niet langer binnen Europa kunnen worden verhandeld (of aangeboden). In het bijzonder ingeval van USDC of USDT, maar naar mijn verwachting ook voor EuroCoin, zal dit gezien hun marktomvang en de belangrijke rol die deze stablecoins spelen binnen het cryptolandschap, verstrekkende gevolgen kunnen hebben voor het Europese cryptolandschap. Het lijkt mij een onwenselijke situatie dat dergelijke stablecoins straks niet meer beschikbaar zijn voor Europese cryptobeleggers. Het is dus van groot belang dat emittenten van stablecoins tijdig in actie komen om te kunnen voldoen aan de toekomstige vereisten onder de MiCA Verordening.
Eén ding is wat mij betreft zeker, de introductie van een toezichtrechtelijk regime voor stablecoins is weer een belangrijke stap in de richting van een verdere digitalisering van de Europese financiële markten, en in het bijzonder de digitalisering van geld.