Consultatie concept richtsnoeren EBA ‘beperkt netwerk’ uitzondering voor betaaldienstverleners en elektronisch geldinstellingen (tot 15 oktober 2021)

Deze zomer is de Europese Bankenautoriteit (EBA) een consultatie gestart van de concept richtsnoeren (Richtsnoeren) die betrekking hebben op de ‘beperkt netwerk’ uitzondering onder de herziene richtlijn betaaldiensten (PSD2). Deze concept Richtsnoeren zijn door EBA opgesteld nadat zij verschillende verzoeken had ontvangen over de interpretatie en toepassing van deze beperkt netwerk uitzondering (Uitzondering), waarbij EBA tot de conclusie kwam dat de Uitzondering binnen Europa inconsistent en verschillend wordt toegepast. Deze Uitzondering is in de praktijk enorm relevant voor betaaldienstverleners en partijen die zich bezighouden met de uitgifte van elektronisch geld, zogenaamde elektronisch geldinstellingen.

De Uitzondering is in Nederland neergelegd in artikel 1:5a lid 2 sub k Wet op het financieel toezicht (Wft) en biedt een uitzondering op de toepasselijkheid van de regels zoals neergelegd in de Wft die betrekking hebben op het verlenen van betaaldiensten en het uitgeven van elektronisch geld, waaronder begrepen een vergunningplicht voor het verrichten van dergelijke activiteiten. In de praktijk wordt in het bijzonder door kaartuitgevende instellingen gebruik gemaakt van de Uitzondering. Hierbij dient onder andere te worden gedacht aan uitgevers van cadeaukaarten, tankkaarten, klant- of spaarkaarten. De Uitzondering kan worden gebruikt bij de uitgifte van betaalinstrumenten (zoals cadeaukaarten en tankkaarten) die voorzien in een welbepaalde behoefte en waarmee betalingstransacties kunnen worden verricht voor de aankoop van goederen of diensten en die uitsluitend kunnen worden gebruikt (i) binnen een beperkt netwerk van dienstverleners of (ii) voor een zeer beperkt aantal goederen of diensten.

Met de implementatie van PSD2 in Nederland in 2019 is de mogelijkheid tot gebruik van de Uitzondering verder aangescherpt. Helaas is het bij een gebrek aan duidelijkheid vanuit de wetgever en de (Europese) toezichthouder voor de praktijk lang niet altijd helder wanneer sprake is van een ‘beperkt netwerk van dienstverleners’ of een ‘zeer beperkt aantal goederen of diensten’. De Richtsnoeren die EBA nu bezig is op te stellen beogen aan ieder van deze onderdelen een nadere invulling te geven, met als doel onduidelijkheid weg te nemen en een consistente toepassing van de Uitzondering binnen Europa te vergroten. In de concept Richtsnoeren worden voor beide onderdelen van de Uitzondering criteria en additionele indicatoren geïntroduceerd waaraan kan worden getoetst of specifieke betaalinstrumenten uitsluitend op een beperkte manier kunnen worden gebruikt, en daarmee onder de Uitzondering vallen.

Marktpartijen hebben tot 15 oktober 2021 om inhoudelijk te reageren op de concept Richtsnoeren. Na afloop van deze consultatie worden de definitieve Richtsnoeren vastgesteld door EBA, waarna ze van kracht worden. Voor marktpartijen die als betaaldienstverlener of elektronisch geldinstelling gebruik maken van de Uitzondering is het dus van belang de ontwikkelingen de komende periode in de gaten te houden. Op het moment dat de Richtsnoeren van kracht worden, is het voor marktpartijen raadzaam te toetsen of zij met inachtneming van de Richtsnoeren nog gebruik kunnen (blijven) maken van de Uitzondering. Wij houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en zullen nadere aandacht besteden aan dit onderwerp zodra de definitieve Richtsnoeren van kracht worden.