Europese Commissie presenteert hervormingsplannen – AML-verordening en Europese AML-toezichthouder op komst?

3 minuten

Op 7 mei 2020 heeft de Europese Commissie (de “Commissie”) voorstellen aangekondigd om witwaspraktijken en terrorismefinanciering op het niveau van de Europese Unie (“EU”) nog rigoureuzer aan te pakken (zie link). De plannen bestaan uit:

  1. een actieplan voor een verder geharmoniseerd EU-beleid ter voorkoming van witwassen en terrorismefinanciering (het “Actieplan”);
  2. een nieuwe methode om na te gaan in welke derde landen de regelgeving voor de bestrijding van witwaspraktijken en terrorismefinanciering strategische tekortkomingen vertoont (de “Nieuwe methode derde landen”); en
  3. een bijgewerkte lijst van derde landen met een hoog risico op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering (de “Bijgewerkte lijst hoog-risicolanden”).

Hieronder staan we stil bij het Actieplan, de Nieuwe methode derde landen en de Bijgewerkte lijst hoog-risicolanden.

  1. Actieplan

Het Actieplan bestaat uit zes pijlers:

  1. Effectievere toepassing van de EU-regels (tijdlijn: ‘ongoing’);
  2. Één EU-rulebook (tijdlijn: voorstel Commissie Q1 2021);
  3. Toezicht op EU-niveau (tijdlijn: voorstel Commissie Q1 2021);
  4. Een coördinatie- en ondersteuningsmechanisme voor de nationale FIU’s (tijdlijn: voorstel Commissie Q1 2021);
  5. Handhaving van de EU-strafrechtbepalingen en informatie-uitwisseling (tijdlijn: voorstel Commissie Q1 2021);
  6. De rol van de EU in de wereld op het gebied van AML (tijdlijn: methode Q2 2020).

In het Actieplan stelt de Commissie onder andere voor om de regels op het gebied van het voorkomen van witwassen en het financieren van terrorisme op Europees niveau verder te harmoniseren. Dit zal mogelijk leiden tot de introductie van een rechtstreeks werkende AML EU-verordening. Daarnaast wil de Commissie een toezichthouder op EU-niveau aanwijzen die toezicht moet gaat houden op naleving van de regels. Dit kan EBA worden of een geheel nieuw op te richten entiteit.

De Commissie heeft een consultatie gestart zodat overheden, belanghebbenden en burgers hun standpunten kenbaar kunnen maken. De consultatie duurt tot en met 29 juli 2020 (zie link).

  1. Nieuwe methode derde landen

De Commissie heeft verder een nieuwe methode bekendgemaakt om na te gaan in welke derde landen de regelgeving voor de bestrijding van witwaspraktijken en terrorismefinanciering strategische tekortkomingen vertoont. De belangrijkste nieuwe elementen zijn: (i) de wisselwerking tussen de identificatieprocedure van de EU en die van de Financial Action Task Force; (ii) meer overleg met derde landen; en (iii) intensievere raadpleging van deskundigen uit de EU-lidstaten.

  1. Bijgewerkte lijst hoog-risicolanden

De Commissie heeft tot slot de volgende landen aan de lijst van landen met een hoog risico op witwassen en terrorismefinanciering toegevoegd: De Bahama’s, Barbados, Botswana, Cambodja, Ghana, Jamaica, Mauritius, Mongolië, Myanmar/Birma, Nicaragua, Panama en Zimbabwe. Bosnië en Herzegovina, Ethiopië, Guyana, Laos, Sri Lanka en Tunesië worden van de lijst geschrapt.

De Commissie heeft de lijst gewijzigd in de vorm van een gedelegeerde verordening. De verordening is aan het Europees Parlement en de Raad voorgelegd voor goedkeuring binnen een maand (deze termijn kan met een maand worden verlengd). Gemikt wordt op de toevoeging van de hiervoor genoemde landen aan de Bijgewerkte lijst van hoog-risico landen per 1 oktober 2020.

Voortrekkersrol Nederland

Nederland is een van de voortrekkers van een Europese aanpak in de strijd tegen witwaspraktijken en terrorismefinanciering. Zo heeft Nederland, samen met onder andere Duitsland en Frankrijk, eerder een position paper gepubliceerd waarin wordt gepleit om het toezicht op de anti-witwasregels in Europa bij een toezichthouder onder te brengen en de regels op Europees niveau verder te harmoniseren (zie link).